Cześć!

Kolejny tydzień powoli dobiega końca, a ja przybywam z porcją artykułów i filmów, które wyjątkowo przykuły moją uwagę od ostatniego wydania newslettera. Wierzę, że i dziś znajdziesz tu coś dla siebie.

Jeśli czytasz ten newsletter w wersji mailowej, to przypominam o istnieniu "Strefy subskrybenta", gdzie znajdziesz kilka prezentów, które mogą Cię zainteresować.

A teraz "pora na sponsora" - Ty także możesz zostać sponsorem.

Zapraszam do lektury dzisiejszego wydania.

◢ #unknownews ◣

1. Język polski NIE jest najlepszy dla LLM-ów? - przekłamanie raportu
   https://naukawpolsce.pl/aktualnosci/news%2C110407%2Cwspolautorka-benchmarku-oneruler-nie-pokazalismy-wcale-ze-jezyk-polski-jest
   INFO: Jeszcze niedawno Polskę obiegła informacja, że nasz rodzimy język jest najlepszym możliwym do komunikowania się z dużymi modelami językowymi. Specjaliści wypowiadali się, dlaczego tak jest, a media przeklejały ich opinie. Jedna z autorek tego badania postanowiła jednak wyjaśnić, co naprawdę było badane i do jakich wniosków doszli badacze. Trzeba przyznać, że niewiele w samych wnioskach jest o gloryfikacji naszego języka.

2. Internet na promie przez Bałtyk - LTE z platform wiertniczych zamiast satelity? (film, 18m)
   https://www.youtube.com/watch?v=bAPq3WblWZM
   INFO: Jak wygląda dostęp do internetu na środku Bałtyku, kiedy prom oddala się od lądu, a zasięg komórkowy znika? Autor materiału dokładnie przetestował połączenia oferowane pasażerom promu Wawel (trasa Gdańsk-Szwecja). Omawia jakość Wi-Fi na pokładzie, koszty połączenia i problemy z łącznością satelitarną. Co zaskakujące, momentami lepiej działa LTE z... platform wiertniczych, do których Orange dostarcza sygnał przez radiolinię z lądu. Jest też kilka wskazówek, jak nie wpaść w pułapki kosztownego roamingu morskiego. Ciekawe i mało znane zagadnienie.

3. Jak porzucić chmurę i zaoszczędzić 10x na infrastrukturze
   https://rameerez.com/send-this-article-to-your-friend-who-still-thinks-the-cloud-is-a-good-idea/
   INFO: Autor opisuje, jak przeniósł wszystkie produkty z AWS na własne serwery (Hetzner), redukując miesięczne koszty z 1400 do 120 dolarów - przy jednoczesnym wzroście wydajności. Bardzo fajny i namacalny przykład tego, jak tanie może być hostowanie aplikacji. Myślę, że warto rzucić okiem na artykuł, zwłaszcza jeśli planujesz odpalenie swojego projektu czy mini SaaS-a.

4. Upadek jakości oprogramowania - jak doszliśmy do akceptowania katastrof jako normy
   https://techtrenches.substack.com/p/the-great-software-quality-collapse
   INFO: Opisano kryzys jakości współczesnego oprogramowania, który doprowadził do sytuacji, w której aplikacje takie jak Kalkulator od Apple mogą wyciekać 32 GB pamięci RAM i nie budzi to większego zdziwienia. Artykuł pokazuje, co konkretnie mogło doprowadzić do obniżenia jakości softu, rosnącego zużycia zasobów i marginalizacji roli młodszych developerów. Zjawisko pogarszania jakości oprogramowania zauważono już na długo przed upowszechnieniem się generatywnej sztucznej inteligencji, więc to nie jest tak, że wszystkiemu winne jest AI.

5. Czy da się zasilić dom jednorodzinny 500 jednorazowymi e-papierosami? (film, 21m)
   https://www.youtube.com/watch?v=dy-wFixuRVU
   INFO: Autor filmu postanowił sprawdzić, czy setki wyrzuconych e-papierosów jednorazowych mogą jeszcze się do czegoś przydać. W środku każdego z nich znajduje się niewielki akumulator litowo-jonowy, który przy wyrzucaniu urządzenia zwykle nadal jest w dobrym stanie. W filmie zobaczysz, jak przebiega zbieranie, testowanie i łączenie tych ogniw w większy system, który ma docelowo zasilić cały dom. Interesujący eksperyment z pogranicza recyklingu i kreatywnej inżynierii.

6. Pierwsze kamerki USB z lat 90. - jak działały i co potrafiły? (film, 19m)
   https://www.youtube.com/watch?v=fOsVC-viG3g
   INFO: Pod koniec lat 90. kamerki internetowe były nowinką techniczną, która dopiero zaczynała zdobywać popularność. W tamtych czasach nie używano ich do typowych wideokonferencji, a raczej do kontaktu z rodziną zza granicy. Autor prezentuje dwie ciekawe konstrukcje z 1999 roku, obie podpinane przez nowatorski wtedy standard USB. Jedna z nich mogła nawet działać również jako prymitywny aparat fotograficzny. Coś dla wielbicieli starego sprzętu.

7. Jak poprawić produktywność, zwiększyć skupienie i odzyskać motywację bez nieskutecznych "dopalaczy"? [sponsorowane]
   https://l.hackyourbrain.pl/un1
   INFO: Biorąc losowe "suplementy na mózg" bez wcześniejszych badań krwi działasz w ciemno. Marnujesz pieniądze na substancje, które albo nie są Ci do niczego potrzebne, albo nawet Ci szkodzą. Eksperci z Hack Your Brain przygotują dla Ciebie dedykowany plan suplementacyjny na podstawie wyników badań krwi, dostosowany do Twojego stylu życia, dolegliwości i potrzeb. Zobacz, co mamy do zaoferowania. Pamiętaj o kodzie zniżkowym: UNKNOW

8. Historia zegarków Casio - od 1970 do dziś
   https://www.casio.com/europe/watches/50th/Heritage/1970s/
   INFO: Na stronie znajdziesz przegląd kultowych modeli zegarków firmy Casio. Wszystkie były cyfrowe i oferowały różne możliwości, od prostego pokazywania czasu i dnia tygodnia po wyświetlanie daty, odgrywanie melodyjek czy nawet wbudowany kalkulator i zapisywanie numerów telefonów. Na początku i na końcu strony znajduje się menu służące do zmiany lat. Warto się przez nie przeklikać.

9. Sprytne narzędzie do rekomendacji książek - co teraz przeczytać?
   https://book.sv
   INFO: Autor zebrał 3 miliardy recenzji z Goodreads, aby wytrenować własny model rekomendacji książek. Wystarczy podać minimum 3 pozycje, które lubimy, a system wygeneruje kolejne tytuły dopasowane pod względem stylu, tematyki i popularności. Warto zaznaczyć opcję pomijania książek z listy TOP200, aby odkryć mniej znane, ale równie interesujące książki. Po wygenerowaniu sugerowanej listy tytułów wybierz te, które już znasz i lubisz, dodaj je do listy i generuj ponownie, aż do uzyskania interesujących efektów.

10. Jak zredukować narzut przy backupowaniu baz danych z użyciem Restic?
    https://strugglers.net/posts/2025/database-backups-dump-files-and-restic/
    INFO: Istnieje szansa, że do backupowania baz danych używasz standardowych narzędzi, które generują wielki plik SQL, który następnie kompresujesz i wrzucasz na jakieś storage. Jest to oczywiście poprawna metoda, tylko problemem jest to, że nawet jeżeli w bazie zupełnie nic się nie zmieniło, to i tak tworzysz nowe pliki, a same dane mogą sporo zajmować. Autor przedstawia, jak wykorzystuje aplikację Restic. Nowa metoda ma taką zaletę, że deduplikuje dane oraz taguje odpowiednio wykonane backupy, dzięki czemu można np. zautomatyzować retencję danych. Bardzo sprytne rozwiązanie.

11. DOS Zone - klasyczne gry do odpalenia w przeglądarce
    https://dos.zone/
    INFO: Na stronie znajdziesz klasyczne gry DOS-owe, takie jak Half-Life, Doom, Heroes, Quake i wiele innych. Możesz w nie zagrać, po prostu klikając wybrany tytuł. Jest tego naprawdę sporo, ale ostrzegam: po pierwsze, to wciąga, a po drugie, przynajmniej w moim przypadku, przywołuje wspomnienia z dzieciństwa i ciężko jest się oderwać od grania i wrócić do pracy. Wchodzisz na własną odpowiedzialność.

12. Tak umiera internet - ale w Europie możemy go naprawić
    https://wiadomosci.gazeta.pl/polityka/7,198013,32356235,tak-umiera-internet-ale-w-europie-mozemy-go-naprawic.html
    INFO: Termin "enshittification", czyli proces systematycznego pogarszania jakości usług internetowych w celu zwiększania zysków korporacji, zyskał w 2024 roku globalne uznanie, a jego autor pokazuje, jak platformy cyfrowe psują się w trzech przewidywalnych fazach. Artykuł bierze pod lupę przykłady takich degradacji i pokazuje, jak korporacje przejmują kontrolę nad siecią, eliminując konkurencję i niejako wywierając wpływ polityczny. Brzmi to naprawdę kiepsko, ale artykuł sugeruje, że ten proces może zostać zatrzymany lub spowolniony przez odpowiednie regulacje unijne. Czy tak jest naprawdę? Zostawiam do przemyślenia.

13. Dlaczego UUID nie ochroni Twoich sekretów
    https://alexsci.com/blog/uuids-and-idor/
    INFO: Wiele aplikacji błędnie zakłada, że UUID jako identyfikator zasobu zabezpiecza przed atakami typu IDOR - tymczasem nawet niezgadywalna wartość w URL-u może wyciec poprzez historię przeglądarki, logi czy przypadkowe ujawnienie. Artykuł omawia ryzyka związane z przechowywaniem i udostępnianiem plików (np. na Amazon S3), pokazując, że bez centralnej autoryzacji po stronie aplikacji, bezpieczeństwo i kontrola dostępu są raczej złudzeniem. Zamiast polegać na samych UUID-ach, autor proponuje przemyślane podejścia, jak np. pre-signed URL-e czy proxowanie plików przez backend.

14. Dlaczego Facebook pozbył się gier? (film, 15m)
    https://www.youtube.com/watch?v=mq_t_qWyiaQ
    INFO: Farmville, Mafia Wars, Lil Green Patch - te gry nie tylko zbudowały potęgę Facebooka, ale stworzyły też nowy rodzaj cyfrowego uzależnienia. Film opowiada o rozwoju ekosystemu gier na FB. Wprowadzono do niego elementy współzawodnictwa, a gry stały się przy okazji nośnikiem reklamowym całej platformy. Ciekawy materiał nie tylko ze względu na historię samej platformy, ale też przez zobrazowanie tego, jak dosłownie projektowane jest uzależnienie graczy.

15. Czy dyski twarde są coraz lepsze? - analiza danych Backblaze po 13 latach
    https://www.backblaze.com/blog/are-hard-drives-getting-better-lets-revisit-the-bathtub-curve/
    INFO: Firma Backblaze przeanalizowała 13 lat danych na temat awaryjności dysków HDD i doszła do wniosku, że klasyczna krzywa wanny (bathtub curve) przestała oddawać rzeczywistość. Współczesne dyski rzadziej psują się na początku, wyraźnie dłużej działają bez awarii i osiągają szczyt swojej awaryjności dopiero po około 10 latach. Pełen raport znajdziesz na stronie.

16. Języki programowania, które zmieniły moje podejście do kodowania
    https://yoric.github.io/post/programming-languages-that-blew-my-mind/?
    INFO: Autor opisuje subiektywny przegląd języków programowania, które najmocniej wpłynęły na jego sposób myślenia o kodzie i samym procesie programowania. Od prostego Basica i Turbo Pascala, przez niskopoziomowego Assemblera, aż po funkcyjne OCaml czy logiczny Prolog - każdy z języków otworzył mu oczy na inne aspekty tworzenia oprogramowania. Ciekawy przegląd.

17. Kto naprawdę pracuje nad sztuczną inteligencją i dlaczego się o tym nie mówi? (Podcast, 50m)
    https://raportostanieswiata.pl/odcinki/rosi-kto-stoi-za-ai-i-dlaczego-o-tym-sie-nie-mowi/
    INFO: To trzeci odcinek "Raportu o sztucznej inteligencji". AI to nie tylko Dolina Krzemowa - setki tysięcy ludzi z Globalnego Południa pracują gdzieś w cieniu największych korporacji, wykonując żmudne zadania trenowania modeli. Odcinek omawia warunki pracy tych osób na przykładzie Kenii i zastanawia się, czy AI pomaga im w walce z biedą, czy tylko powiela stare schematy wyzysku.

18. Dlaczego deweloperzy preferują starsze modele AI? - analiza danych z produkcji
    https://www.augmentcode.com/blog/developers-are-choosing-older-ai-models-and-16b-tokens-of-data-explain-why
    INFO: Zebrane dane milionów interakcji pokazują, że programiści przestają ślepo wybierać najnowsze modele AI. Dlaczego często preferowane są starsze rozwiązania? Sonnet 4.5, choć bardziej rozbudowany i dokładniejszy, ustępuje czasem starszemu Sonnetowi 4.0 - ale dlaczego? Artykuł pokazuje, że wybór modelu opiera się coraz częściej na specjalizacji - głębokie rozumowanie, szybkość działania czy generowanie dokumentacji - a nie tylko na numerze wersji.

19. Historia powstania domen internetowych - to już 40 lat
    https://www.dotcom.press/history-of-domains?
    INFO: Ciekawie zaprezentowana historia systemu nazw domen (DNS) i czterech dekad istnienia domeny .com - od pierwszych rejestracji i wprowadzenia domen krajowych, po tworzenie ICANN i rozwiązania takie jak UDRP. Sporo ciekawostek z okresu tworzenia Internetu, historii technicznej i geopolitycznych sporów.

20. Nieoczekiwany efekt rzucenia kawy - po 10 miesiącach (TXT + Film, 3m)
    https://hamy.xyz/blog/2025-10_unexpected-benefit-quitting-coffee
    INFO: Autor postanowił odstawić picie kawy na kilka miesięcy i teraz dzieli się z czytelnikami efektami tego eksperymentu. Jak odstawienie kawy wpływa na poranne samopoczucie? Jak wygląda zbieranie się po nieprzespanej nocy związanej z opieką nad niemowlakiem? To ciekawe spostrzeżenia dla osób, które rozważają ograniczenie kofeiny w swoim życiu.

21. Jak uregulować ChatGPT? - Unia Europejska nadal nie wie
    https://techspresso.cafe/2025/11/03/jak-uregulowac-chatgpt-unia-europejska-nadal-nie-wie/
    INFO: Unia Europejska wciąż nie podjęła decyzji, czy ChatGPT powinien podlegać pod restrykcje wynikające z Aktu o usługach cyfrowych, mimo że usługa spełnia już kryteria uznania jej za tzw. bardzo dużą platformę online (VLOP). Obecnie ChatGPT objęty jest wymaganiami AI Act. Co jednak będzie dalej z Chatem na terenie UE i dlaczego w ogóle mielibyśmy coś z nim robić? Tego dowiesz się z artykułu.

22. Jak skutecznie monitorować wydajność stron internetowych
    https://smashingmagazine.com/2025/11/effectively-monitoring-web-performance/
    INFO: Aby dobrze optymalizować wydajność strony, nie wystarczy jeden test - potrzeba ciągłego monitorowania, zarówno tego automatycznego, jak i opartego na rzeczywistych danych użytkowników. Artykuł pokazuje, jak wykorzystać dane typu RUM oraz tzw. testy syntetyczne do identyfikowania i diagnozowania problemów wydajnościowych, jak również do śledzenia regresji po wprowadzeniu zmian. Autor przedstawia trzyetapowy proces oparty o konkretne metryki, takie jak LCP, CLS czy INP, i pokazuje, czym warto się kierować przy takiej długofalowej optymalizacji.

23. Porównanie gpt-image-1, nanoBanana i Seedream w 600+ edycjach zdjęć
    https://latenitesoft.com/blog/evaluating-frontier-ai-image-generation-models/
    INFO: Zespół LateNiteSoft porównał trzy modele AI - OpenAI gpt-image-1, Google nanoBanana i Seedream - analizując ich działanie w ponad 600 realistycznych edycjach zdjęć. Testowano jakość, szybkość generacji i wierność względem oryginału przy popularnych typach edycji, takich jak zmiana stylu, usuwanie tła czy symulacja efektów obiektywów. Wyniki pokazują, że każdy model ma swoje inne mocne strony. Który więc model wybrać do jakiego zadania? Tego dowiesz się z artykułu.

24. Śródroczny raport o aktywności dzieci w internecie
    https://higienacyfrowa.pl/publikacje/internet-dzieci/
    INFO: Na początku tego roku publikowano raport o aktywności dzieci w sieci. Teraz opublikowano śródroczne uzupełnienie do tego raportu. Ile dzieci w wieku 7-12 lat regularnie korzysta z social mediów? A jeśli korzystają, to z jakich? Które komunikatory są popularne w tej grupie wiekowej? Jak długo dziennie spędzają czas online? I które strony są najpopularniejsze u dzieci w tym wieku (tutaj możesz się zdziwić)? Tego dowiesz się z raportu. Jeśli nie widziałeś wcześniejszego wydania, to na stronie jest też do pobrania.

25. Co nowego w długo oczekiwanej aktualizacji listy OWASP Top 10?
    https://owasp.org/Top10/2025/0x00_2025-Introduction/
    INFO: Lista OWASP Top 10 na 2025 rok wprowadza dwie nowe kategorie błędów związanych z aplikacjami, których nie wymieniano w poprzednich wersjach. Najpoważniejszym zagrożeniem nadal pozostaje utrata kontroli dostępu, natomiast duży awans zaliczyła błędna konfiguracja bezpieczeństwa, co pokazuje, że zagrożenia związane z konfiguracją systemów stają się coraz bardziej powszechne. Więcej informacji w artykule.

26. Zdalne sterowanie wentylatorem przez WiFi - ESPHome i digipot
    https://ellis.codes/blog/my-fan-worked-fine-so-i-gave-it-wi-fi/
    INFO: Autor stwierdził, że chciałby do swojego domowego wentylatora dodać zdalne sterowanie przez WiFi. Nie chciał jednak wprowadzać widocznych zmian w obudowie i chciałby, aby ta modyfikacja była odwracalna. Ciekawe rozwiązanie techniczne dla wszystkich, którzy interesują się elektroniką, automatyzacją i tematem IoT.

27. Jak skróciliśmy czas buildów z godziny do kilku minut dzięki Bazel i dobrym praktykom
    https://slack.engineering/build-better-software-to-build-software-better/
    INFO: Zespół odpowiedzialny za backend Slack Canvas i Quip opowiada, jak uporali się z problemem trwających godzinę buildów, które hamowały tempo ich pracy. W artykule omówiono, jak zastosowanie klasycznych technik optymalizacji kodu (np. cache czy paralelizacja) może przyspieszyć również systemy budowania oprogramowania. Kluczowe okazały się tutaj właściwości takie jak hermetyczność rozwiązań i odpowiedni podział pracy na małe jednostki, co umożliwiło pełne wykorzystanie możliwości oferowanych przez Bazel.

28. Jak sztuczna inteligencja rozprzestrzenia się na świecie - raport Microsoftu (PDF, 24 strony)
    https://www.microsoft.com/en-us/research/wp-content/uploads/2025/10/Microsoft-AI-Diffusion-Report.pdf
    INFO: Według raportu AI Diffusion Report opracowanego przez Microsoft, sztuczna inteligencja rozprzestrzenia się szybciej niż jakakolwiek wcześniejsza technologia znana ludziom, ale w sposób mocno nierównomierny. W krajach rozwiniętych adaptacja AI jest nawet dwa razy większa niż w krajach rozwijających się. Jednym z kluczowych ograniczeń jest brak dostępu do infrastruktury: energii, internetu i mocy obliczeniowej, a także bariera językowa.

29. Apple Bandai Pippin - tak, Apple miało swoją konsolę!
    https://www.xda-developers.com/apple-bandai-pippin-history/
    INFO: Apple próbowało sił w branży gier wideo w połowie lat 90., tworząc Pippina - taką hybrydę konsoli, taniego Maka i urządzenia internetowego. Miało to konkurować z PlayStation i Nintendo 64. Mimo ciekawego pomysłu na otwartą platformę i funkcje, takie jak np. wbudowany modem, Pippin był zbyt drogi i miał zbyt mało dobrego oprogramowania, by zdobyć rynek. Więcej w artykule.

30. Cyfrowe tsunami - jak AI zmienia świat, demokrację i kontrolę społeczną (film, 1h i 24m)
    https://www.youtube.com/watch?v=jxJli8vewAg
    INFO: Rosnąca potęga sztucznej inteligencji wywołuje niepokój wśród badaczy, aktywistów i zwykłych użytkowników internetu. Zaawansowane systemy nadzoru, manipulacja informacjami oraz uzależnienie młodzieży od wszelkiego rodzaju algorytmów podających im treści to tylko niektóre z problemów poruszanych w filmie. Dokument pokazuje, w jaki sposób AI wpływa zarówno na naszą psychikę, jak i na globalny porządek społeczno-polityczny. Wartością jest również spojrzenie z perspektywy europejskiej, bo u nas są regulacje, które odróżniają Europę od reszty świata w tej dziedzinie.

31. Testy geolokalizacyjne LLM-ów według Bellingcata - nowsze nie zawsze znaczy lepsze
    https://www.bellingcat.com/resources/2025/08/14/llms-vs-geolocation-gpt-5-performs-worse-than-other-ai-models/
    INFO: Bellingcat ponownie przetestował skuteczność modeli językowych w zadaniu geolokalizacji zdjęć, porównując nowe wersje GPT-5, Grok 4 i Gemini 2.5 z wcześniejszymi modelami oraz Google AI Mode. Choć można było oczekiwać postępu, nowsze modele OpenAI wypadły słabiej niż starsze ich wersje. Który z modeli wypadł najlepiej, a który najgorzej? Tego dowiesz się z artykułu. Szczególnie warto zwrócić uwagę na dołączoną tam grafikę z wynikami.

32. Microsoft Bob - nietrafiona nakładka na Windows (film, 20m)
    https://www.youtube.com/watch?v=apQxI8kol4w
    INFO: W drugiej połowie lat 90. Microsoft uznał, że klasyczny pulpit Windowsa może być zbyt skomplikowany dla początkujących użytkowników i zaprezentował alternatywny interfejs - Microsoft Bob. Była to appka, która zmieniała komputer w wirtualny dom z pokojami, po którym użytkownik mógł się przemieszczać, klikając myszką i wybierając odpowiednie przedmioty (trochę jak gra przygodowa). Autor filmu uruchamia Boba i testuje jego możliwości. Oprogramowanie okazało się totalną porażką, ale miało jedną ważną konsekwencję, bo dzięki niemu powstał font Comic Sans.

33. Jak działają wykrywacze AI-tekstu i dlaczego czasem się mylą (film, 13m)
    https://www.youtube.com/watch?v=y05m-ar47jU
    INFO: Coraz więcej treści w Internecie generowanych jest przez modele językowe. To oczywiście rodzi potrzebę wykrywania AI-tekstów - szczególnie tam, gdzie ma to znaczenie etyczne i prawne, np. w edukacji czy dziennikarstwie. Film tłumaczy, jak działają najpopularniejsze wykrywacze, jakie mają ograniczenia i które z nich są odporne na tzw. 'humanizery' typu StealthGPT czy Grammarly Humanizer. Dobra analiza dla każdego, kto chce zrozumieć, dlaczego czasem błędnie uznaje się ludzką pracę za plagiat AI.

34. Twake Drive - alternatywa selfhosted dla Google Drive
    https://github.com/linagora/twake-drive
    INFO: Jeżeli podoba Ci się praca z aplikacją Google Drive, ale nie przepadasz za produktami firmy Google, to ta aplikacja może być dla Ciebie. Stara się ona wiernie odwzorować działanie wspomnianej aplikacji, ale w wersji Self Hosted, co oznacza, że możesz uruchomić ją na swoim serwerze. To dobre rozwiązanie dla wszystkich, którzy chcą kontrolować swoje dane i nie chcą polegać na rozwiązaniach firm trzecich.

35. Atlas - modyfikacja Windowsa poprawiająca wydajność i prywatność
    https://github.com/Atlas-OS/Atlas/
    INFO: Ten projekt open source usuwa zbędny bloatware, ogranicza telemetrię Microsoftu, optymalizuje ustawienia systemowe i pozwala użytkownikowi dostosować funkcje bezpieczeństwa. Atlas działa w oparciu o przejrzysty system Playbooków zamiast zmodyfikowanych ISO, co zapewnia większą transparentność i minimalizuje ryzyko wrzucenia do systemu złośliwego kodu. Co ważne, nie narusza przy tym warunków licencyjnych Microsoftu, bo nie dystrybuuje zmodyfikowanego systemu - wszystkie poprawki stosujesz samodzielnie po instalacji Windowsa. Jak zwykle przy takich projektach, używasz na własną odpowiedzialność.

36. Smartfon dla dziecka - kiedy jest jeszcze za wcześnie?
    https://www.psychiatrist.com/news/how-young-is-too-young-for-a-smartphone/
    INFO: Badacze przeanalizowali dane od ponad 100 tys. młodych dorosłych i odkryli mocne powiązanie między wiekiem otrzymania pierwszego smartfona a późniejszym zdrowiem psychicznym. Największe problemy dotyczyły dziewczynek, które dostały telefon przed 13. rokiem życia - pojawiały się u nich myśli samobójcze, zaburzenia emocjonalne i problemy z poczuciem własnej wartości. Jak zaradzić takim efektom? Kiedy dziecko powinno dostać swojego pierwszego smartfona? I co zrobić, aby gdy już go dostanie, nie powodował on problemów psychicznych?

37. Ta sama aplikacja napisana 10 razy - porównanie frameworków
    https://www.lorenstew.art/blog/10-kanban-boards/
    INFO: Autor stworzył identyczną aplikację w dziesięciu popularnych frameworkach webowych (m.in. Next JS, SvelteKit, SolidStart, Marko, Qwik), aby ocenić wydajność na urządzeniach mobilnych. Porównał rozmiary paczek, czasy wczytywania aplikacji i to, jak takie aplikacje działają w trudnych warunkach sieciowych. Wnioski pokazują ogromne różnice w rozmiarach bundle (od 28,8 do 176,1 kB - skompresowane), które przekładają się na realne różnice w czasie ładowania i odczuwalnej jakości aplikacji.

Zobacz poprzednie wydania newslettera:

• [2025-11-07] Nostalgiczne telefony, JSON vs TOON, cybersecurity Polaków i... solarpunk już tu jest?!
• [2025-10-31] Fałszerstwo w sądzie, edycja grafiki z AI, testujemy Atlas i... UX w obliczu śmierci?!
• [2025-10-24] Malware na rekrutacji, hackowanie WiFi w samolocie, Starlinki spadają i... puzzle z 600M elementów?!
• [2025-10-17] Windows na Androidzie, tani Claude Code, budujemy sondę i... AI na mikrokontrolerze?!
• [2025-10-10] Agent rządzi homelabem, zespół niczym RPG, życie z plecakiem i... konik morski dla AI?!

Lubisz czytać mój Newsletter? Podziel się nim proszę ze znajomymi ⬇️ 

Wersja webowa aktualnego wydania

Do zobaczenia za tydzień  👋

pozdrawiam Jakub 'unknow' Mrugalski https://mrugalski.pl

Jeśli nie chcesz więcej otrzymywać ode mnie wiadomości, zawsze możesz się wypisać.